قرص آهن و دلایل مصرف آن!
آهن یک ماده معدنی مهم در بدن ماست. این ماده به تولید گلبول‌های قرمز خون کمک میکند و در نتیجه حمل اکسیژن در بدن را ممکن می سازد. کمبود آهن می‌تواند اگر پیشرفت کند می تواند باعث کم خونی و فقر آهن شود. در چنین شرایطی اکسیژن رسانی به اندام‌ها و بافت‌ها کاهش پیدا می کند. کم خونی می تواند علل متفاوتی داشته باشد، کمبود آهن شایع‌ترین دلیل کم خونی است.
به همین دلیل، مصرف قرص آهن اهمیت دارد و بخش مهمی از درمان کم خونی به شمار می آید.
اما…
آهن و قرص آهن چیست؟
چه انواعی دارد؟
و آیا مصرف آن می تواند عوارضی به دنبال داشته باشد؟
آهن چیست؟
یکی از مهم ترین مواد معدنی برای بدن آهن است. آهن برای تولید هموگلوبین اهمیت دارد. تمام سلول های انسانی حاوی آهن هستند، اما این ماده بیشتر در گلبول های قرمز یافت می شود.
مکمل های آهن نقش حیاتی و مهی در درمان کم خونی (سطح پایین گلبول های قرمز سالم)، به ویژه کم خونی از نوع فقر آهن (IDA) دارند. معمولا ما تمام آهن مورد نیاز خود را از رژیم غذایی خود دریافت می کنیم. با این حال، بعضی از ما ممکن است مستعد کمبود آهن باشیم. کمبود آهن شایع ترین علت کم خونی است. کم خوبی در 5 درصد از زنان و 2 درصد از مردان رخ می دهد.
کم‌خونی فقر آهن چیست و چه علائمی دارد؟
یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی که نیاز به مصرف قرص آهن دارد، کم‌خونی فقر آهن می باشد. افراد مبتلا به کم خونی فقر آهن، سلول‌های خونی سالم و کافی برای حمل کردن اکسیژن به دیگر بخش‌های بدن ندارند. مصرف قرص آهن در این افراد می‌تواند آهن موجود در بدن را به سطح نرمالی برساند. بعضی از مهم‌ترین علائم کم خونی فقر آهن در بدن عبارت‌اند از:
- خستگی
- ضعف
- ریزش موها
- احساس سرگیجه
- تنگی نفس
- ایجاد رنگ پریدگی در پوست
نزدیک به ۷۰ درصد از کل منابع آهن بدن در هموگلوبین‌ها قرار گرفته. هموگلوبین نوعی پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز است و در نقل و انتقال اکسیژن خون از ریه به ارگان‌های بدن نقش اصلی و مهمی را ایفا می کند. به این ترتیب کمبود آهن می‌تواند باعث ایجاد مشکلات جدی برای فرد شود.
انواع قرص آهن:
به طور کلی، آهن به 2 شکل در مکمل‌ها یافت می‌شود:
- آهن فروس (ferrous)
- و آهن فریک (ferric)
به دلیل حلالیت بالاتر، معمولا جذب آهن فروس نسبت به آهن فریک برای بدن آسان‌‌تر است.
محبوب ترین مکمل‌های آهن عبارتند از:
- فروس سولفات
- فروس گلوکونات
- فریک سولفات
- و فریک سیترات
نکته:
ویتامین C در جذب آهن به بدن ما کمک میکند. به همین دلیل بعضی از تولیدکنندگان این ویتامین را هم به فرمولاسیون قرص آهن خود اضافه می‌کنند.
اثرات جانبی مصرف قرصِ آهن:
معمولا استفاده از دوز مناسب قرص‌های آهن، هیچ عوارضی به همراه ندارد. بااین‌حال در برخی موارد افرادی که قرص آهن مصرف می‌کنند ممکن است چنین عوارض جانبی را تجربه کنند:
- اسهال
- نفخ و کرامپ شکمی
- یبوست
- حالت تهوع و استفراغ
نکته:
مصرف بیش‌ازاندازه قرص آهن یا استفاده از قرص‌های آهن با دوز بالا می‌تواند عوارض خطرناکی مثل مسمومیت با آهن را ایجاد کند. درصورتی‌که خودتان یا اطرافیانتان بیش ازاندازه قرص آهن مصرف کردید، باید در سریع ترین زمان به بیمارستان مراجعه کنید.
فواید مصرف قرصِ آهن
شایع‌ترین بیماری که به مصرف قرص آهن نیاز دارد، بیماری کم خونی فقر آهن است. معمولا ما می توانیم تمام آهن مورد نیاز بدنمان را از غذاها دریافت کنیم. اما کسانی که دچار کم خونی هستند، آهن رژیم غذایی برای رفع این مشکل کافی نیست و باید قرص مصرف کنند.
در افراد مبتلا به کم خونی فقر آهن، تعداد گلبول قرمز بسیار کم است و به همین خاطر است که اکسیژن کافی به قسمت‌های مختلف بدن نمی‌رسد. از جمله علائم کم خونی فقر آهن شامل موارد زیر می شود:
- خستگی
- ضعف
- تنگی نفس
- پوست رنگ‌پریده
- سرگیجه
نکته:
درمان کمبود آهن اهمیت زیادی دارد چون می‌تواند علائم مرتبط با این بیماری را کاهش دهد و به عوارض ناشی از کم خونی کمک زیادی کند. درمان نکردن این مشکل آسیب رسان است چون ممکن است باعث آریتمی، بزرگ شدن قلب و نارسایی قلبی شود.
قرص آهن را چگونه مصرف کنم؟
برای مصرف قرص آهن بهتر است به نکات زیر توجه کنید:
- ممکن است دستورالعمل‌های پزشک درباره ی تعداد قرص‌های آهن مورد نیاز هر فرد در روز و زمان مصرف آن‌ها متفاوت باشد، را جدی بگیرید.
- قرص را باید با آب و به صورت کامل ببلعید، از له کردن یا جویدن آن‌ها خودداری کنید.
- بهتر است که قرص را صبح ها و با معده خالی مصرف کنید، یا اینکه می‌توانید یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا خوردن قرص آهن را مصرف کنید
- قرص را حتماً با مقداری کافی آب ( یک لیوان ) مصرف کنید.
- مصرف آبمیوه های حاوی ویتامین C به جذب بهتر و بیشتر آهن کمک زیادی میکند.
- به یاد داشته باشید قرص یا مایع آهن خود را با چای، قهوه، شیر، شکلات و نوشابه مصرف نکنید، به این دلیل که این مواد میزان آهن جذب شده توسط بدن را کاهش می‌دهند
- از مصرف همزمان داروهای زیر با قرص آهن بپرهیزید:
- کلسیم
- آنتی‌اسیدهایی مثل میلانتا و گاویسکون
- بعضی از داروهای پوکی استخوان
- داروهای تیروئید
- داروهای پارکینسون
- بعضی از آنتی‌بیوتیک‌ها
چه افرادی ممکن است به مکمل آهن نیاز داشته باشند؟
هر کسی ممکن است به کمبود آهن و کم خونی ناشی از آن مبتلا شود، اما این مشکل در افراد زیر شایع‌تر است:
- زنانی که در سن باروری هستند و عادت ماهانه می‌شوند (اگر خونریزی قاعدگی شما شدید است، بهتر است قرص آهن مصرف کنید، مصرف قرص آهن در پریودی می‌تواند از بروز کم خونی جلوگیری کند)
- زنان باردار
- کودکان مبتلا به کم خونی (عدم دریافت قرص آهن در کودکان مبتلا به کم خونی باعث مختل شدن رشد و تکامل آن‌ها می‌شود)
- افرادی که مکرر و زیاد خون اهدا می‌کنند
- کسانی که جراحی بای‌پس معده انجام داده اند
- نوزادان نارسی که قبل از هفته 37 بارداری متولد شده اند
- گیاه خواران
- مبتلا شدن به بعضی بیماری‌ها (مانند سرطان، مشکلات گوارشی و نارسایی قلبی)
- بیماران کلیوی که همودیالیز انجام می دهند
- استفاده طولانی از آنتی‌اسیدها
سوالات متداول:
آیا می توانیم در دوران قاعدگی قرص آهن مصرف کنیم؟
عدم مصرف آهن در دوران پریودی یکی از باورهای غلطی است که در بین بسیاری از زنان رایج شده است. شما می توانید مصرف مکمل آهن تان را در تمام طول دوران پریودی ادامه دهید.
بهترین زمان مصرف قرص آهن چه زمانی است؟
بهترین و مناسب ترین زمانی که می توانید قرص مکمل آهن تان را مصرف کنید در ابتدای صبح با شکم خالی و 30 دقیقه قبل از مصرف صبحانه است.
سطر آخر:
آهن یکی از اصلی ترین و مهم ترین مواد معدنی است که در بدن ما نقشی کاملا حیاتی بر عهده دارد. مهم ترین نقش آهن، کمک به حفظ سلامت کلی گلبول‌های قرمز در بدن است. برخی افراد به میزان کافی و مناسب آهن در بدن خود ندارند و همین باعث ایجاد بعضی علائم مثل خستگی، رنگ پریدگی و بی حالی برای آن‌ها می‌شود. مصرف مکمل و قرص آهن به تأمین آهن مورد نیاز بدن کمک می کند و باعث جلوگیری از ایجاد علائم کم‌خونی و کمبود آهن در فرد می شود.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.