دوران یائسگی  یکی از حساس ترین مراحل زندگی زنان است که با تغییرات زیادی در بدن همراه است. این دوره از عمر زنان معمولاً بین سنین ۴۵ تا ۵۵ سال شروع شده و با توقف کامل قاعدگی همراه می باشد. در این دوره، سطح هورمون‌هایی مانند پروژسترون و استروژن در بدن کاهش می‌یابد که به تغییرات زیادی در بدن زنان منجر می‌شود.

آیا در مورد نشانه ها یا علائم  دوران یائسگی در زنان اطلاع دارید؟

از عوارض و فواید این دوران آگاهید؟

در این مقاله، با ما همراه باشید تا جواب سوال هایتان را بگیرید.

 

آشنایی با دوران یائسگی

یائسگی در زنان زمانی اتفاق می‌افتد که عادت ماهانه در زنان به پایان رسد. در این دوران شخص توانایی تولید مثل و بارور شدن را از دست می‌دهد. در دوران یائسگی تعداد تخمک‌ها در تخمدان‌ها به پایان می‌رسد و فرد یائسه با علائم زیاد و شدیدی مواجه می‌شود. دوران یائسگی معمولا بعد از ۴۰ سالگی تا ۵۵ سالگی در زنان رخ می‌دهد. زمانی فردی را، یائسه خطاب میکنند که یکسال از آخرین پریودی او گذشته باشد. یائسگی دو مرحله دارد که در ادامه به شرح  مراحل آن می پردازیم:

۱.مرحله پیش یائسگی

در مرحله پیش یائسگی هورمون استروژن به طور آرام و آهسته کاهش می‌یابد و سیکل قاعدگی نامنظم می‌شود. قاعدگی در این مرحله به صورت نامنظم و دیر هنگام اتفاق می‌افتد. حتی ممکن است زنان در این مرحله چندین ماه هم پریود نشوند. این روند تا آخرین پریودی ادامه پیدا خواهد کرد. علائم دوره پیش قاعدگی شامل تعریق شبانه، خشکی واژن ، گرگرفتگی، اختلالات خواب، بدخلقی و بی اختیاری ادرار است. این علائم حدود ۴ الی ۵ سال قبل از ورود به یائسگی کامل اتفاق می افتد.

۲.مرحله یائسگی کامل

اگر از آخرین پریودی‌تان یکسال می گذرد و در این یکسال اصلا پریود نشده باشید، شما وارد مرحله یائسگی کامل شده‌اید. پس از وارد شدن در دوره یائسگی کامل، نباید خونریزی پریودی اتفاق افتد. از عوارض یائسگی کامل امکان ابتلا به پوکی استخوان و بیماری‌های قلبی است.

یائسگی در زنان با علائم و عوارضی از جمله تغییرات هورمونی، افسردگی، پوکی استخوان ، تعریق شبانه، کاهش سطح انرژی، اختلال در خواب و … به همراه است.

اولین علامت قبل از یائسگی

اختلال در چرخه قاعدگی از اولین نشانه های پیش یائسگی در زنان می باشد که هر خانمی آن را به شکل متفاوت و خاصی تجربه می کند. این اختلالات می تواند به یکی از شکل های زیر باشد:

• پریود نامنظم (مثلا اگر سیکل قاعدگی شما 28 روز است، امکان دارد زودتر از 21 روز یا دیرتر از 35 روز پریود شوید)
• پریودهای غایب (پریود نشدن در بعضی از ماه ها)
• خونریزی شدید و زیاد در پیش یائسگی (پریود سنگین)
• پریودهای سبک تر از معمول

همچنین ممکن است علائمی مثل خشکی واژن و گرگرفتگی که از شایع ترین علائم یائسگی هستند، را نیز در این مرحله تجربه کنید.

 

علائم پیش از یائسگی در زنان

علائم پیش از یائسگی در اثر کاهش تولید هورمون استروژن توسط تخمدانها ایجاد می شود و برای همه زنان به یک شکل بروز نمی کند. رایج ترین علائم پیش از یائسگی شامل موارد زیر می باشد:

پریودهای نامنظم

اگر بیشتر از چند ماه است که طول چرخه قاعدگی تان هفت روز یا بیشتر تغییر کرده، در اوایل پیش یائسگی هستید. اما اگر فاصله بین دو قاعدگی تان 60 روز یا بیشتر باشد، احتمالاً در اواخر پیش یائسگی هستید.

گرگرفتگی

گرگرفتگی در دوران پیش از یائسگی یکی از علائم شایعی می باشد که 80% بانوان آن را تجربه می کنند. شدت و مدت زمان این گرگرفتگی ها برای هر فردی متفاوت است. حتی ممکن است در بعضی زنان، گرگرفتگی با عرق کردن شدید، تعریق شبانه یا گرگرفتگی در شب همراه باشد.

مشکلات خواب

یکی دیگر از علائم پیش یائسگی، مشکلات خواب است که در اثر بیدار شدن فرد از خواب به علت گرگرفتگی و تعریق شبانه و یا به دلیل نوسانات هورمونی در این دوره رخ می دهد.

نوسانات خلقی

تحریک پذیری، احساس خستگی، افسردگی و اضطراب از علائم دوران پیش از یائسگی هستند که با گرگرفتگی زنان و اختلال خواب تشدید می شوند.

مشکلات شناختی

حدود 60 درصد از زنان در پیش یائسگی دچار مشکلات شناختی می شوند، این اختلالات با پیش یائسگی شروع و بعد از یائسگی رفع می شود. این عارضه معمولا به شکل مشکلات حافظه، یادگیری و تمرکز بروز می کند.

مشکلات واژینالی

کاهش سطح استروژن قبل از یائسگی باعث خشکی واژن هنگام رابطه جنسی و یا در حالت عادی می شود. این عارضه سبب کاهش روان کنندگی واژن، نازک شدن دیواره واژن و کاهش قابلیت ارتجاعی آن شده و مقاربت زنان را دردناک می کند.

کاهش باروری

با نامنظم شدن پریودی، تخمک گذاری هم کاهش یافته و توانایی باروری زنان کم می شود.

چربی خون بالا و عوارض آن

کاهش سطح استروژن در پیش یائسگی (پری منوپوز) ممکن است منجر به افزایش سطح کلسترول بد خون و کاهش سطح کلسترول خوب گردد. این تغییرات احتمال بروز مشکلات قلبی و عروقی را در سنین بعد از یائسگی افزایش می دهد.

اختلالات جنسی

در دوران پیش از یائسگی، میل جنسی و ارگاسم زنان به دلیل خشکی و آتروفی واژن تغییر کرده و درد حین یا بعد از رابطه زناشویی را احساس می کنند.

هوس غذایی

به علت تغییرات هورمونی در پیش یائسگی امکان دارد دچار هوس غذایی شده و تمایل به غذاهای شور، شیرین یا ناسالم داشته باشید. این مسئله می تواند منجر به اضافه وزن و مشکلات دیگر گردد.

مشکلات مثانه

سطح پایین استروژن در مرحله پیش یائسگی عفونتهای ادراری و واژینالی را افزایش می دهد. همچنین به علت آتروفی دیواره مجاری ادرار ممکن است با مشکلاتی مثل تکرر ادرار یا بی اختیاری ادرار در یائسگی مواجه شوند.

کاهش تراکم استخوان

با کاهش سطح استروژن، سلولهای استخوانی سریعتر از اینکه بازسازی شوند، از بین می روند و خطر پوکی و شکستگی استخوانها افزایش می دهد.

خستگی مفرط

خستگی مفرط و شدید یکی از شایع ترین علائم پیش یائسگی است که می تواند در اثر اختلالات خواب یا حتی صرف نظر از مدت زمانی که می خوابید، به وجود آید.

علاوه بر موارد بالا، سردرد، بروز علائمی شبیه PMS (پیش از قاعدگی) و درد مفاصل و عضلات بدن نیز از علائم پیش از یائسگی در زنان می باشد.

 

فواید یائسگی برای بدن زنان

یائسگی یک فرآیند بیولوژیکی در بدن زنان می باشد که فوایدی به همراه دارد. بعضی از این فواید عبارتند از:

• توقف عادت ماهانه و درد و عوارض ناشی از آن مانند دل درد، سردرد و کم‌خونی
• نداشتن نگرانی در ایجاد رابطه جنسی به علت باروری ناخواسته
• از بین رفتن فیبروم‌ها یا همان تومورهای خوش خیم رحم به علت افزایش سطح استروژن
• پایان میگرن؛ در اغلب موارد میگرن بانوان در دوران قاعدگی تشدید می‌شود

عوارض یائسگی

یائسگی در زنان باعث ایجاد عوارض متعددی می‌شود. از شایع‌ترین این عوارض عبارتند از:

• بیماری‌های قبلی و عروقی
• اختلالات ادراری و تناسلی
• پوکی استخوان
• تغییرات پوستی
• سرطان پستان
• کم خونی و فقر آهن

درمان علائم پیش یائسگی:

هیچ درمانی برای توقف یا جلوگیری از پیش یائسگی وجود ندارد چون این بخشی از سیکل طبیعی زندگی زنان می باشد. ولی با روشهای زیر می توان باعث بهبود علائم پیش یائسگی شد:

تغییر سبک زندگی

روشهای زیر برای کاهش علائم پیش یائسگی و یائسگی مفید و موثر می باشد:
• رژیم غذایی سرشار از سبزیجات، میوه، غلات کامل، پروتئین بدون چربی و چربی های سالم
• محدود کردن یا قطع مصرف دخانیات، الکل و کافئین
• ورزش منظم برای کاهش استرس و وزن
• مصرف بعضی از مکمل ها مثل مولتی ویتامین، ویتامین D و کلسیم تحت نظر پزشک

دارو درمانی

به طور مثال از داروهای زیر برای درمان بعضی از علائم دوره پیش یائسگی استفاده می شود:
• داروهای ضد افسردگی برای نوسانات خلقی
• قرصهای ضد بارداری و استروژن درمانی جهت تثبیت سطح هورمونها
• گاباپنتین (دارو ضد تشنج) جهت تسکین گرگرفتگی
• استفاده از کرمهای واژینال برای درمان خشکی واژن

 

سخن آخر
به طور کلی داشتن اطلاعات کافی درباره دوران یائسگی، علائم آن و کنترل آن علائم به شما کمک میکند آن را بپذیرید و باعث می شود بتوانید از بروز بیماری‌های خطرناکی همچون بیماری‌های قلبی ، پوکی استخوان و… پیشگیری کنید.
یائسگی امری طبیعی و یک مرحله از زندگی زنان می باشد. زنان باید در دوران یائسگی رژیم غذایی درست داشته باشند، ورزش کنند و وضعیت بدنی خود را به طور منظم چک نمایند. همچنین با مراجعه به پزشک و حتی مصرف دارو تحت پزشک می‌توانند مشکلات ناشی از یائسگی را کنترل کنند.